Sommige bedingen in algemene voorwaarden zijn volgens de wetgever voor consumenten onredelijk bezwarend. Deze bedingen staan in de zogenaamde ‘zwarte lijst’ van boek 6 artikel 236 Burgerlijk Wetboek (BW). Daarnaast geldt de zogenaamde ‘grijze lijst’ van boek 6 artikel 237 BW. De bedingen in dit wetsartikel zijn toegestaan, maar ‘verdacht’. De gebruiker moet een goede uitleg kunnen geven waarom hij of zij ze gebruikt. Veel mensen weten niet, dat ook ondernemers aanspraak kunnen maken op de bescherming die de zwarte en grijze lijst bieden.
Reflexwerking
Die bescherming kunnen ondernemers verkrijgen via de zogenaamde ‘reflexwerking’ van boek 6 artikel 236 BW en boek 6 artikel 237 BW. Deze artikelen, hoewel geschreven voor consumenten, worden als het ware gereflecteerd of weerspiegeld op ondernemers. Een opening hiervoor biedt boek 6 artikel 248 lid 2 BW, waar staat dat overeenkomsten worden beheerst door redelijkheid en billijkheid. Ook maakt de rechter gebruik van
boek 6 artikel 233a BW, waar staat dat een beding in algemene voorwaarden dat onredelijk bezwarend is, vernietigbaar is. Door de reflexwerking is in veel gevallen een beding dat voor een consument onredelijk bezwarend is, ook voor een ondernemer onredelijk bezwarend.
Wanneer reflexwerking?
Of van reflexwerking sprake is, hangt onder andere af van het feit of het gaat om een kleine of een grote onderneming. Kleine zelfstandigen die sterk lijken op een consument, zoals bijv. ZZP’ers en kleine winkeliers, kunnen in de regel profiteren van de reflexwerking van de zwarte en grijze lijst. Voor kleine verenigingen en stichtingen geldt hetzelfde. Anders ligt het bij grote bedrijven, die eigen juristen of advocaten kunnen inzetten om hun risico’s te beheersen. Bij dergelijke grote partijen zal reflexwerking niet snel aan de orde zijn.
Ook is de aard van de overeenkomst van belang. De vraag is dan: houdt de overeenkomst verband met de professie van degene die de overeenkomst aangaat? Een ICT’er die professioneel met computers werkt, kan worden geacht kennis van zaken te hebben. Koopt dezelfde ICT’er bijv. een aircosysteem voor zijn kantoor, wordt het een ander verhaal. Hij begeeft zich dan buiten het terrein van zijn deskundigheid, en heeft daarom in het kader van die transactie een zelfde deskundigheid als een consument.
Rechtspraak
Een voorbeeld van reflexwerking van de grijze lijst in de rechtspraak is de zaak van de kantonrechter Almelo van 27 november 2012: Van een campinghouder werd gevraagd een bedrag aan openstaande facturen en ontbindingsschade te betalen op grond van de algemene voorwaarden. De kantonrechter overweegt dat de campinghouder op het moment van het sluiten van de overeenkomst een kleine zelfstandige is zonder personeel. Verder overweegt hij dat de ingekochte diensten (o.a. de levering van een website) niet onmiddellijk samenhangen met de bedrijfsmatig ondernomen activiteiten en buiten het terrein liggen van de eigenlijke professionele activiteit. Omdat de campinghouder materieel nauwelijks van een consument is te onderscheiden, komt die via boek 6 artikel 233a BW de bescherming toe van de zwarte en grijze lijst.
Tenslotte
Heeft u naar aanleiding van het bovenstaande een vraag? Bel dan direct naar 06- 338 24 563, of stuur een bericht naar info@groenenboomadvocaat.nl