Behoren de leaseauto, tankpas en telefoon wel of niet tot de arbeidsvoorwaarden van werknemer? Ook al staan die niet in de arbeidsovereenkomst of cao? Dat is de vraag waarover de kantonrechter te Utrecht zich op 25 juli uitspreekt. Daarbij past hij de criteria van het recente arrest van de Hoge Raad van 22 juni (FNV/Pontmeyer) toe.
De feiten
Werknemer, een office manager bij een koeriersbedrijf, wordt in maart ziek. In mei eist werkgever de leaseauto, tankpas en mobiele telefoon van werknemer op. Werkgever beroept zich daarbij op een bepaling uit de ‘Cao beroepsgoederenvervoer over de weg’. Daarin staat dat werknemer in bruikleen afgestane zaken moet teruggeven als werkgever daar om vraagt. Werkgever meldt ook dat de kosten voor een vervangende auto en de telefoonkosten voor rekening van werknemer komen.
Werknemer gaat niet in op de eisen van werkgever. Vervolgens verrekent werkgever de kosten voor huur van een vervangende auto en abonnementsgeld voor de telefoon met het vakantiegeld van werknemer.
Oordeel kantonrechter
Werknemer dagvaardt werkgever in kort geding voor de kantonrechter in Utrecht. Hij eist dat werkgever onder meer het ingehouden deel van zijn vakantiegeld betaalt. De kantonrechter buigt zich als eerste over de vraag of de leaseauto, de tankpas en de mobiele telefoon tot de arbeidsvoorwaarden van werknemer behoren. Daarbij is van belang dat de leaseauto en de tankpas al vanaf het begin van de arbeidsovereenkomst in 2002 aan werknemer beschikbaar werden gesteld. De mobiele telefoon kwam er later bij. Anderzijds is een feit dat de schriftelijke arbeidsovereenkomst niets vermeldt over een leaseauto, tankpas of mobiele telefoon. Dat gegeven pleit ervoor dat die zaken juist geen arbeidsvoorwaarden zijn van werknemer.
De kantonrechter past de criteria van het arrest FNV / Pontmeyer van 22 juni 2018 toe (zie daarover deze blog). De kantonrechter oordeelt dat er een bestendig gebruik bestaat dat werknemer de leaseauto, tankpas en mobiele telefoon gebruikt. Hij hoefde er daarom geen rekening mee te houden dat hij die op het eerste verzoek van werkgever zou moeten inleveren. Dat was misschien anders geweest als werkgever bepaalde voorwaarden had verbonden aan het gebruik van de betreffende zaken. Of wanneer werkgever uitdrukkelijk had aangegeven dat de leaseauto en mobiele telefoon in bruikleen werden afgestaan in de zin van artikel 7 van de cao. Maar daarvan is allemaal geen sprake. De kantonrechter oordeelt daarom dat het gebruik van de leaseauto, de tankpas en de mobiele telefoon onderdeel werden van de arbeidsvoorwaarden van werknemer.
Vervolgens beoordeelt de kantonrechter of werkgever het recht heeft de arbeidsvoorwaarden eenzijdig te wijzigen. Op grond van artikel 7:613 BW mag werkgever de arbeidsvoorwaarden eenzijdig wijzigen als dat uitdrukkelijk in de arbeidsovereenkomst is overeengekomen. Maar een dergelijk eenzijdig wijzigingsbeding ontbreekt. Op grond van arresten van de Hoge Raad mag werkgever ook zonder eenzijdig wijzigingsbeding de arbeidsvoorwaarden wijzigen. Daarvoor is vereist dat aan elk van de volgende drie criteria wordt voldaan:
De kantonrechter oordeelt dat aan deze criteria niet wordt voldaan. Dat werknemer ziek is, is geen gewijzigde omstandigheid waarom werkgever eenzijdig de arbeidsvoorwaarden mag wijzigen. Al is het alleen maar omdat werknemer niet volledig en duurzaam arbeidsongeschikt is. Binnenkort gaat hij weer re-integreren. Ook de overname van een ander koeriersbedrijf door werkgever is geen reden om de arbeidsvoorwaarden van werknemer te wijzigen.
De afloop laat zich raden: werknemer krijgt zijn vakantiegeld en werkgever mag de kosten voor de procedure betalen.
De les
Wanneer een werknemer zaken van werkgever gebruikt, is het van belang duidelijke afspraken daarover te maken. Anders gaan de leaseauto en laptop misschien zomaar onderdeel uitmaken van de arbeidsvoorwaarden, juist wanneer dat heel slecht uitkomt. Wanneer de werkgever in deze zaak uitdrukkelijk had aangegeven dat de leaseauto in bruikleen werd afgestaan, had werkgever die misschien tijdens ziekte van de werknemer in het bedrijf kunnen inzetten. Die mogelijkheid had hij nu niet.
Slot
Heeft u naar aanleiding van deze blog vragen over het ontstaan van arbeidsvoorwaarden? Neem dan contact op door te bellen naar 06-338 24 563. Of stuur een e-mail naar info@groenenboomadvocaat.nl Wij helpen u graag!
De hele uitspraak vindt u hier